Internet of Things

Το επόμενο μεγάλο, τεχνολογικό, εξελικτικό βήμα αναμένεται να είναι ο εξοπλισμός αντικειμένων καθημερινής χρήσης με "ευφυή" ηλεκτρονικά στοιχεία και έπειτα η μεταξύ τους σύνδεση. Μια τέτοια εξέλιξη θα πρόσφερε τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης, αλλά ταυτόχρονα θα αποτελούσε και πηγή σοβαρής ανησυχίας για τον τομέα της προστασίας δεδομένων.

Σύντομα στο γνωστό μας Internet θα είναι συνδεδεμένα περισσότερα αντικείμενα, απ ότι άνθρωποι. Ή τουλάχιστον έτσι προβλέπουν πολλοί μελλοντολόγοι. Με αυτή την πρόβλεψη, αναφέρονται σε κάτι, που είναι γνωστό ως Internet of the Things και που σαν ιδέα εξάπτει τη φαντασία επιστημόνων, τεχνικών αλλά και διευθυντών επιχειρήσεων και πολιτικών. Το σενάριο λοιπόν, όπου κάποιος κάνει ένα google search με την ερώτηση "μα που είναι τέλος πάντων τα κλειδιά μου" και λαμβάνει ως απάντηση "πάνω στο ψυγείο, εκεί που τα άφησες χθες βράδυ" όσο αστείο και να φαντάζει σήμερα, δεν είναι καθόλου μακρινό. Το "Internet των πραγμάτων" αναμένεται να προωθήσει αυτή ακριβώς τη συγχώνευση του φυσικού με τον εικονικό κόσμο. Τον όρο "Internet of the Things" τον καθιέρωσε ήδη από το 1999 ο Βρετανός πρωτοπόρος τεχνικός Kevin Ashton. Το νόημα του όρου έχει έκτοτε παραμείνει ίδιο. Μέχρι σήμερα, κατά την προσέγγιση του Ashton, η παραγωγή πληροφορίας στο Internet ήταν σχεδόν πλήρως εξαρτώμενη από το ανθρώπινο στοιχείο: Άνθρωποι πληκτρολογούν λέξεις, πατάνε κουμπιά, ανεβάζουν και κατεβάζουν εικόνες από servers, σκανάρουν barcodes. Στο μέλλον θα μπορούν οι ίδιες οι συσκευές από μόνες τους να παράγουν και να διαμοιράζουν δεδομένα.

Η τεχνολογία που παρέχει τη δυνατότητα για μια τέτοια εξέλιξη είναι τα RFID-chips, όπου το RFID προκύπτει από τα αρχικά του Radio Frequency IDentification. Τα RFID-chips παράγονται κατά μεγάλους αριθμούς τεμαχίων και σε πολύ μικρά κόστη. Έχουν τη δυνατότητα, χωρίς να απαιτούν δικιά τους παροχή ρεύματος, να επικοινωνούν με συσκευές ανάγνωσης. Κάθε τέτοιο chip φέρει ένα ατομικό χαρακτηριστικό αριθμό. Στην απλούστερη περίπτωση προσδιορίζουν μονοσήμαντα το αντικείμενο πάνω στο οποίο έχουν τοποθετηθεί. Αυτό συμβαίνει παραδείγματος χάριν ήδη με το ηλεκτρονικά κλείδωμα των αυτοκινήτων ή στη διαχείριση της ροής των πόρων στην παραγωγή: Κάθε συσκευασία μπορεί να ταυτιστεί σε μια συσκευή ανάγνωσης και έπειτα να αποσταλεί στη σωστή κατεύθυνση. Και όλα αυτά αυτόματα.

Επιπλέον όμως ο συνδυασμός των αισθητήρων και της ενσωματωμένης επεξεργασίας πληροφορίας προσφέρει πολύ περισσότερες δυνατότητες. Συσκευές καθημερινής χρήσης θα μπορούσαν να γίνουν "ευφυείς". Θα μπορούσαν να συγκεντρώνουν στοιχεία, να επικοινωνούν, να λαμβάνουν αποφάσεις και να χειρίζονται γεγονότα. Ένα παράδειγμα είναι το "έξυπνο σπίτι" που χάρις στους αισθητήρες,  που διαθέτει, "ξέρει" όχι μόνο τη θερμοκρασία σε καθένα δωμάτιο, αλλά και που βρίσκονται οι άνθρωποι μέσα σε αυτό, πως κινούνται και τι κάνουν. Επιπλέον επειδή θα έχει πρόσβαση στο internet, ο ένοικος θα μπορεί να το εντοπίσει από το smartphone του και να το ρυθμίσει όπως αυτός επιθυμεί, ακόμα και όταν βρίσκεται εκτός σπιτιού. Πως θα σας φαινόταν να μπορείτε να ρυθμίσετε τη θερμοκρασία του θερμοσίφωνα μέσω του τηλεφώνου σας, πριν ακόμα φτάσετε σπίτι σας, ώστε να είναι ήδη έτοιμος? Γενικότερα το smartphone αναμένεται να είναι η σημαντικότερη διεπαφή στον κόσμο του "Internet των πραγμάτων", που θα δίνει τη δυνατότητα για διάδραση μεταξύ ανθρώπων και συσκευών.

Και η συζήτηση μπορεί να επεκταθεί στις "έξυπνες πόλεις", οι οποίες αξιοποιώντας και αναλύοντας μια αφθονία δεδομένων, που παρέχονται σε πραγματικό χρόνο θα μπορούν να κατευθύνουν καλύτερα την κυκλοφορία των οχημάτων στους δρόμους τους, θα παρέχουν αποτελεσματικότερα βασικές υπηρεσίες όπως νερό ή ρεύμα και γενικότερα θα αξιοποιούν ορθολογικότερα τους διαθέσιμους πόρους τους. Ένα δίκτυο, που θα στηθεί πάνω στον πραγματικό, φυσικό κόσμο, θα είναι υπεύθυνο για να συγκεντρώνει, να επεξεργάζεται και να συνδυάζει τις διαθέσιμες ροές δεδομένων από διάφορους αισθητήρες.

Ακριβώς το θέμα αυτό πραγματεύεται το παρακάτω video της εταιρείας IBM :

Εδώ και αρκετά χρόνια η IBM προωθεί την έρευνα σε αυτόν τον τομέα. Στα πλαίσια ενός project στο Rio de Janeiro η εταιρεία δούλεψε πάνω σε ένα πρόγραμμα πρόβλεψης φυσικών καταστροφών. Αισθητήρες στη γη και στον αέρα συνδέονται με ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης προκειμένω να προβλέψουν φαινόμενα ισχυρής βροχόπτωσης που μπορούν να προκαλέσουν κατολισθήσεις, μέχρι και 48 ώρες πριν, ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος για να εκκενωθεί η πόλη. Μόλις τον προηγούμενο χρόνο χάσανε τη ζωή τους 12 άνθρωποι στην πόλη λόγω κατολισθήσεων. Σημαντική έρευνα γίνεται όμως και στη Γερμανία στον τομέα αυτό, που μάλιστα προωθείται από το υπεύθυνο Υπουργείο Οικονομικών και Τεχνολογίας. Παραπάνω πληροφορίες μπορούν να αναζητηθούν στον παρακάτω σύνδεσμο:  http://www.autonomik.de/en/index.php

Αυτό όμως που αποτελεί όραμα για τεχνικούς και επιστήμονες, μπορεί να εξελιχθεί σε εφιάλτη για τον τομέα της προστασίας δεδομένων. Είναι εκ των ων ουκ άνευ στη συνεχώς εξελισσόμενη τεχνολογικά κοινωνία μας, η αποφασιστική εκπλήρωση της παρακάτω απαίτησης: Τα μελλοντικά συστήματα θα πρέπει να είναι φτιαγμένα έτσι, ώστε η προστασία των δεδομένων, που διακινούν και επεξεργάζονται, να αποτελεί εκ των προτέρων δομικό τους χαρακτηριστικό.