Μπορούν τα Social Media να αλλάξουν το πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας?

Στη συνείδηση των πολιτών, το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα διαμορφωνόταν μέχρι σήμερα από την εναρμονισμένη προσπάθεια των κομματικών μηχανισμών, των κραταιών μέσων μαζικής ενημέρωσης και των περιβόητων 4-5 οικογενειών των βορείων προαστίων.

Αν και στη δημοκρατία αποφασίζει «ο κυρίαρχος λαός» με την ψήφο του, είναι βέβαιο ότι η κρίση του κλονίζεται σοβαρά από την κατευθυνόμενη πληροφόρηση που πολλές φορές φτάνει και στα όρια της εικονικής πραγματικότητας.

Κατά πόσο όμως στις επερχόμενες εκλογές θα είναι «αποτελεσματική» για το πολιτικό σύστημα η παραπάνω μεθοδολογία;

Το φαινόμενο Barack Obama

Η εκλογή του Αμερικάνου Προέδρου κατέδειξε με σαφή τρόπο τη δύναμη των social media στην διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού. Αν και ήταν λίγοι αυτοί που πίστευαν ότι ένας έγχρωμος θα μπορούσε να ήταν ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, η αξιοποίηση του καναλιού του διαδικτύου έδωσε μια άνετη νίκη στον Barack Obama. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο Obama με 18.000.000 likes στο Facebook ήταν 360% δημοφιλέστερος στο συγκεκριμένο διαδικτυακό μέσο από τον McCain ενώ τον ακολούθησαν 7.000.000 χρήστες στο twitter όπου «τιτίβισε» 1300 φορές κατά τη διάρκεια της καμπάνιας του. Εξάλλου, εξοικονόμησε σημαντικά κονδύλια αφού μέσω του καναλιού Youtube προβλήθηκαν τουλάχιστον 14,5 εκατομμύρια ώρες βίντεο που σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν τηλεοπτικός χρόνος διαφημίσεων αξίας άνω των 50 εκατομμυρίων δολαρίων.

Η περίπτωση του Πάνου Καμμένου

Ποιο ήταν το κίνητρο του Πάνου Καμμένου για να δημιουργήσει τους Ανεξάρτητους Έλληνες; Την απάντηση έχει δώσει ο ίδιος αφού έχει ξεκαθαρίσει ότι η ιδέα για το νέο κόμμα δημιουργήθηκε από τις προτροπές των φίλων του στο Facebook! To κίνημα Καμμένου στο facebook απαριθμεί ήδη 55.573 φίλους ενώ πριν από λίγες εβδομάδες ξεκίνησε την έντονη παρουσία του στο twitter. Σήμερα, περίπου 14.000 άνθρωποι τον ακολουθούν και διαβάζουν τα tweets του ενώ επικοινωνούν μαζί του συνδιαμορφώνοντας τις αρχές και τον προγραμματικό λόγο του κόμματος.

Η εναλλακτική δημοσιογραφία του Ν. Χατζηνικολάου

Μέχρι πρόσφατα τα παραδοσιακά ΜΜΕ, και κυρίως η τηλεόραση, διαμόρφωναν κατά πολύ το πολιτικό σκηνικό. Σήμερα όμως, μεγάλο τμήμα της κοινωνίας γυρνάει την πλάτη στα δελτία των οχτώ γιατί θεωρεί την ενημέρωση κατευθυνόμενη. Στην περίπτωση του Ν. Χατζηνικολάου, το κλείσιμο του Alter αν και του στέρησε ένα  μεγάλο τμήμα του τηλεοπτικού του κοινού, του έδωσε την ευκαιρία να γίνει πιο ενεργός στο χώρο του διαδικτύου. Συγκεκριμένα, περισσότεροι από 88.000 άνθρωποι τον ακολουθούν στο twitter με τους οποίους κάνει καθημερινά ζωηρό διάλογο. Παράλληλα, με την ομάδα του Real Group,  κατάφερε να ανεβάσει το real.gr στην 48 θέση της κατάταξης Alexa, επάνω από μεγαθήρια του χώρου όπως το ethnos.gr  και το kathimerini.gr! Πρόσφατα μάλιστα, αντιλαμβανόμενος την ανάγκη των χρηστών του Internet για γρήγορη και συνοπτική ενημέρωση, δημιούργησε το blog enikos.gr, όπου  με τα άρθρα του παρεμβαίνει στην πολιτική ζωή του τόπου.

Δημοσκοπήσεις καναλιών VS Διαδικτύου

Σίγουρα οι εταιρείες δημοσκοπήσεων διαθέτουν και τη γνώση και τα μέσα για να διεξάγουν αξιόπιστες δημοσκοπήσεις. Στις τελευταίες όμως εκλογές εκτέθηκαν ανεπανόρθωτα αφού ακόμα και βάσει των exit polls έπεσαν έξω στη διαφορά πρώτου – δεύτερου κόμματος 5-6 μονάδες!  Για τις επερχόμενες εκλογές τα ευρήματα τους είναι ιδιαίτερα ρευστά και σε ορισμένες περιπτώσεις περίεργα. Είναι, για παράδειγμα, περίεργη η μέχρι πρότινος μη δημοσκοπική αποτύπωση της Χρυσής Αυγής, ενώ στην καθημερινότητα τους οι πολίτες συναντούσαν όλο και περισσότερους υποστηρικτές του υπερεθνικιστικού κόμματος.  

Στον αντίποδα διάφορα blogs διεξάγουν ηλεκτρονικές δημοσκοπήσεις χωρίς επιστημονική μεθοδολογία αλλά με μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων. Οι δημοσκοπήσεις αυτές δίνουν αποτελέσματα εντυπωσιακά διαφοροποιημένα από τις εταιρίες δημοσκοπήσεων.  Στη  δημοσκόπηση του blog taxalia.blogspot.com, έχουν ψηφίσει περισσότεροι από 16.000 χρήστες δίνοντας στο ΠΑΣΟΚ μόλις 323 ψήφους ή 1,97%. Το αποτέλεσμα αυτό φυσικά δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί στις κάλπες δημιουργεί όμως ένα κλίμα απαξίωσης για το κυβερνών κόμμα τουλάχιστον για τους χρήστες του blog.

Η ανατροπή μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν οι έλληνες θα αξιοποιήσουν τα κοινωνικά δίκτυα ως μέσο οργάνωσης και διαμόρφωσης πολιτικών τάσεων. Αν δηλαδή θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αραβικής Άνοιξης για να ανατρέψουν το πολιτικό κατεστημένο.  Σίγουρα όμως τα social media έχουν ήδη διαμορφώσει σε κάποιο βαθμό το πολιτικό σκηνικό. Απομένει να δούμε, όταν και επισήμως μπούμε σε προεκλογική περίοδο,  αν θα λειτουργήσει η παραδοσιακή κομματική συσπείρωση ή αν θα πυροδοτηθεί μια έκρηξη συμμετοχής στο facebook, στο twitter και στα υπόλοιπα μέσα ικανή να ανατρέψει σύμφωνα με τους παραδοσιακούς διαμορφωτές της κοινής γνώμης τη συγκυβέρνηση ΝΔ- ΠΑΣΟΚ.